Angel Dayi

Kendisi de özgür yaşamının tutkunu olan Romen yazar Panait Istrati, Angel Dayı, adlı bu yapıtında Adrien Zograffi'nin özgürlük aşığı dayısı Angel Dayı ile, yeni özgürlük aşığı haydut olan Kosma'yı anlatıyor. Anlatıda Kesma özgürlük tutkusu için arkadaşlarına şöyle seslenir:
Sekiz yıldan beri, birlikte özgürce, kaderimizden yakınmaya hakkımız olmadan yaşıyoruz; çünkü şimdiye dek çarpışma patırtısından başka bir şey görmediniz. Şimdiyse, bir kaçınız yaşamını yitirebilir belki. Bu durumda, bir yıl özgürlüğün yaşam boyu tutsaklığa bedel olduğunu aklımızdan çıkarmayalım. Yaşamda önemli olan yaşanan yılların sayısı değil, öfkesiz yaşanan saatlerdir. Özgür bir adama göre, özgürlük olmayınca ölüm gelir, ama sonsuz bir ölümüdür bu.
Oğlumuz Jeremi'ye bakın, biraz önce, bizimle aynı tehlikeye attı kendini; onun benim için ne kadar değerli olduğunu yalnızca ben bilirim, çünkü o bizim kanımızdadır. Ölüm, bizim gibi ona da vız gelir, tutsak olmaktansa, ölümü dilerim ben.