Söylemek ve Yapmak
Harvard Üniversitesi
1955 William James Dersleri

Diğer felsefe gelenekleri Anglosakson felsefe geleneğine hep belli bir mesafeyle yaklaşmış olmasına rağmen, bu gelenek içinde yetişen J. L. Austin'in kitabı, sadece felsefe ve dilbilimde değil, birçok sosyal ve beşeri bilim alanında büyük yankı uyandıran "doğurgan" bir eser oldu. 1962'de yayımlanan bu kitapta geliştirilen kuram, edebiyat eleştirisinden iktisada birçok alanda yaratıcı çalışmalara esin verdi; Searle, Derrida, Ricoeur, Habermas ve Butler gibi düşünürler tarafından ele alınarak derinleştirildi. Austin'in "bir şey söylemek, bir şey yapmaktır" diye özetlenebilecek dilin "edimselliği/performatifliği" düşüncesinden yola çıkarak geliştirdiği bu kuramı, kitabın çevirmeni Levent Aysever yazdığı kapsamlı Sunuş'ta şöyle özetliyor: "Edimsel! kavramı, mantıkçı pozitivist görüşün, dilin temel işlevinin içinde bulunduğumuz dünya hakkında doğru ya da yanlış bildirimlerde bulunmak, doğru ya da yanlış betimlemeler yapmak olduğu yollu temel savına Austin'in getirdiği köklü eleştirinin ana kavramıdır... Ona göre, bildirimde bulunmak, betimlemek dilin kullanımlarından yalnızca biridir. Austin, dilin bu kullanımını 'saptayıcı' olarak nitelendirir ve bu kullanımın karşısına dilin 'edimsel' kullanımını koyar: kullandığımız sözlerle yalnız birtakım saptamalarda bulunmayız, bunun dışında bir de bir şeyler yapıp-ederiz: ad veririz, miras bırakırız, bahse gireriz, söz veririz, vb. 'Söz edimleri' kuramı ise, Austin'in, bildirimler, betimlemeler yoluyla saptamalarda bulunurken de, aslında, tıpkı söz verirken, bahse girerken olduğu gibi bir şeyler yapıp-etmekte olduğumuz düşüncesine vardığı noktada geliştirdiği bir kuramdır." Felsefeyle, dilbilim ve dil felsefesiyle, edebiyat kuramıyla ilgilenen herkesin kitaplığında bulunması gereken bir klasik... (194 Sayfa)